AYÇ Gelişiminin Arka Planı
Yeterlilik çerçeveleri yardımıyla bir ülkede bulunan yeterliliklerin anlaşılabilirliğinin ve diğer ülkelerle karşılaştırılabilirliğinin sağlanması yaklaşımının temelleri 1997 yılında Lizbon’da imzalanan “Avrupa Bölgesinde Yüksek Eğitim Niteliklerinin Tanınmasına İlişkin Sözleşme” ve 1998 yılında yayımlanan “Sorbonne Bildirisi” ile atılmıştır.
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu (UNESCO), Avrupa Konseyi ve 30 ülkenin katılımıyla 11 Nisan 1997 tarihinde Lizbon’da imzalanan “Avrupa Bölgesinde Yüksek Eğitim Niteliklerinin Tanınmasına İlişkin Sözleşme”, yükseköğretim dâhil tüm eğitim kademelerini kapsayacak şekilde düzenlenmiş olup Avrupa Bölgesi’nde bir başka ülkeden alınmış olan diploma, derece ve öğrenim sürelerinin tanınmasına ilişkin usulleri belirlemekte ve hukuki bağlayıcılığa sahiptir. Sorbonne Bildirisi ise 1998 yılında Fransa, İtalya, Almanya ve İngiltere Eğitim Bakanlarının Sorbonne’da gerçekleştirdikleri toplantı sonunda yayımlanmıştır. Bildiriyle Avrupa’da ortak bir yükseköğretim alanı yaratma fikri ilk kez gündeme gelmiş olup Bologna Süreci’nin ilk adımları atılmıştır.
Bologna Süreci resmi olarak 1999 yılında Bologna Bildirisi’nin 29 ülkenin yükseköğretimden sorumlu Bakanları tarafından imzalanması ve yayımlanması ile başlamıştır. Öğrencilerin ve öğretim görevlilerinin hareketliliğini sağlamak ve yaygınlaştırmak ile hayat boyu öğrenmeyi teşvik etmek Bologna Süreci’nin temel hedefleri arasında yer almaktadır. Bu kapsamda ulusal yeterlilik çerçeveleri (UYÇ) ve Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi (AYÇ) her iki sürecin de aynı hedef doğrultusunda ancak farklı yaklaşımlarla geliştirdiği fikirler arasında yer almakta olup önemli çalışma ve eylem konularını oluşturmaktadır.
Avrupa’da yaşanan bu gelişmelere paralel olarak AYÇ’ye yönelik ilk çalışmalar 2004 yılının Ekim ayında yeterliliklerin şeffaflığını artırmak amacıyla Üye Devletler, sosyal taraflar ve diğer paydaşlardan gelen ortak bir referans talebine karşılık olarak başlamıştır.
Bu kapsamda Avrupa Komisyonu, AYÇ Uzman Grubunun desteğiyle öğrenme kazanımlarına dayalı olarak tanımlanan ve sekiz seviyeden oluşan bir çerçeve taslağı hazırlamıştır. 2005’in ikinci yarısında yeterliliklerin şeffaflığına ve taşınabilirliğine yardımcı olmayı ve hayat boyu öğrenmeyi desteklemeyi amaçlayan çerçeve taslağına yönelik Avrupa genelini kapsayan istişare süreci başlatılmıştır. İstişare süreci sonunda çerçeve taslağına yönelik görüşler değerlendirilmiş ve Avrupa’daki sosyal taraflar ile uzmanlar tarafından taslakta değişiklikler yapılmıştır. Revize edilmiş doküman Avrupa Komisyonu tarafından 6 Ekim 2006 tarihinde teklif olarak kabul edilmiştir. Teklif, 2007 yılı boyunca Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Konseyi tarafından müzakere edilmiş ve 23 Nisan 2008 tarihinde “Hayat Boyu Öğrenme için Avrupa Yeterlilik Çerçevesi Tavsiye Kararı (AYÇ)” olarak resmen kabul edilmiştir.
